Porady zdrowotne

W tym dziale będziemy zamieszczać porady zdrowotne, dzięki którym nasi pacjenci dowiedzą się, na co zwracać uwagę, aby podnieść jakość swojego życia i zachować pełnię sił. Zbilansowana dieta i aktywność fizyczna to nie wszystko – polecamy regularne badania, aby mieć swoje zdrowie pod pełną kontrolą. Już wkrótce przygotujemy dla Państwa pierwsze zagadnienia związane z edukacją zdrowotną.

Grypa

Grypa stanowi poważny problem zdrowotny na świecie. Jest jedną z najczęstszych chorób zakaźnych niosącą duże ryzyko powikłań. Grypa sezonowa jest to ostre zakażenie wirusowe, które łatwo rozprzestrzenia się z osoby na osobę (drogą kropelkową w czasie kichania, kaszlu, przez kontakt z wydzielinami, które zawierają wirusa). Grypa występuje nagle. Objawy kliniczne są mało charakterystyczne - osłabienie, wysoka gorączka, dreszcze, bóle i zawroty głowy, suchy kaszel, ból gardła, bóle w klatce piersiowej, krwawienie z nosa, bóle mięśni, brzucha, wymioty, biegunka, nadwrażliwość na światło. Przebieg kliniczny grypy zależy od właściwości wirusa, wieku, chorób współistniejących, stanu układu immunologicznego, stanu odżywienia. Grypa może mieć przebieg łagodny jak i bardzo ciężki prowadzący do zgonu. Przyczyną zgonów nie jest sama grypa lecz jej powikłania - zapalenie płuc, zatok, ucha środkowego, mięśnia sercowego, osierdzia, nerek, mózgu, zaostrzenie chorób przewlekłych. Powikłania występują częściej i są groźniejsze w grupach podwyższonego ryzyka - dzieci, osoby starsze, z chorobami przewlekłymi, kobiety w ciąży, pracownicy ochrony zdrowia.

Najskuteczniejszą metodą walki z grypą są szczepienia.

Profilaktyka grypy: szczepienia, przestrzegania zasad higieny (mycie rąk, zasłanianie nosa i ust w czasie kaszlu, kichania), unikania przegrzewania i wietrzenie pomieszczeń, unikania przebywania w sezonie grypy w dużych skupiskach ludzi, zdrowe żywienie, aktywność fizyczna.

Wirus grypy charakteryzuje się dużą zmiennością antygenową. Mała zmienność antygenowa (tzw. dryft antygenowy) jest przyczyną epidemii, a duża zmienność (tzw. przesunięcie antygenowe) pandemii. W XX wieku miały miejsce trzy pandemie grypy wywołane wirusem typu A. Tzw. hiszpanka w latach 1918-1919 spowodowała zgon 50-100 mln ludzi, grypa azjatycka w latach 1957-1958 i grypa Hong-Kong w latach 1968-1970, szacuję się, że były przyczyną 1-4 mln zgonów. Epidemie zaczynają się w miesiącach zimowych, między styczniem a marcem, trwają od kilku do kilkunastu tygodni.

Szczepienie przeciwko grypie polega na wprowadzeniu do organizmu antygenu wirusa grypy, który ma stymulować układ odpornościowy osoby szczepionej. Szczepienie nie może wywołać choroby. Przeciwciała ochronne wytwarzane są po ok. 7 dniach po zaszczepieniu, odporność rozwija się po ok. 2 tygodniach i utrzymuje się 6-12 miesięcy. Według WHO skuteczność szczepień wynosi ok. 60-85% u dzieci poniżej 5 roku życia, 70-90% u zdrowych ludzi poniżej 65 roku życia. Szczepienia powinny odbywać się co sezon z powodu zmienności antygenowej wirusa grypy, optymalnie przed sezonem epidemicznym (początek października). Szczepienie chroni jedynie przed zakażeniem wirusami grypy typu A i B, nie zapobiega zakażeniom wywołanym przez inne wirusy.

RECEPTA NA ZDROWIE - SEN

STANISŁAW WYSPIAŃSKI „SEN”
„Dla przeciwwagi wielu uciążliwości życia niebo ofiarowało człowiekowi trzy rzeczy: nadzieję, sen i śmiech”

Immanuel KANT

Sen jest złożonym procesem fizjologicznym, którego jedną z głównych cech jest cyklicznie zmieniająca się aktywność ośrodkowego układu nerwowego. Sen składa się z 4-6 cykli. Wyróżniamy okres snu NREM[ sen bez szybkich ruchów gałek ocznych] , który składa się z 3 stadiów [ N1, N2, N3] i następujący po nim okres snu REM [sen z szybkimi ruchami gałek ocznych]. NREM stadium N1 –sen przejściowy stanowi 5-10 % całkowitego czasu snu , stadiumN2- sen płytki ponad 50% czasu snu, stadium N3 – sen głęboki 20%czasu snu, sen REM obejmuje przeciętnie 20-25 % całkowitego czasu snu. W drugiej połowie nocy oraz po zakończeniu każdego cyklu snu występują krótkie wybudzenia ze snu tzw. czuwanie wtrącone, które w zależności od wieku stanowi od kilku do nawet 45 minut.

Znaczenie snu dla dobrego stanu zdrowia jest ogromne. Zbyt krótki sen[ < 6 godzin na dobę] powoduje złe samopoczucie, pogorszenie funkcji poznawczych kolejnego dnia , jest czynnikiem ryzyka cukrzycy , nadciśnienia tętniczego, otyłości , depresji, pogarsza odporność organizmu. Zbyt długi czas snu [>9 godzin na dobę] wiąże się ze zwiększonym ryzykiem cukrzycy ,nadciśnienia tętniczego, udaru ,otyłości .chorób układu sercowo- naczyniowego.

Zalecana przez ekspertów długość snu zależy od wieku.

Dzieci szkolne [6.-13. rż. ] 9-11 godzin
Nastolatki [14.-17. rż ] - 8-10 godzin
Dorośli [ 18.-65. Rż.] - 7-9 godzin
Dorośli [> 65 rż.] - 7-8 godzin
Jak zatem postępować aby sen był prawdziwym wytchnieniem ?

Należy przestrzegać kilku zasad higieny snu .

1. Odpowiednia długość czasu snu
2. Aktywność fizyczna co najmniej 5x w tygodniu co najmniej 30-60 minut w ciągu dnia [ ważne światło słoneczne]
3. 3 godziny przed snem należy unikać silnego sztucznego oświetlenia ,światła emitowanego przez ekrany urządzeń elektronicznych , wysiłku fizycznego.
4. Unikanie alkoholu i papierosów przed snem, kofeiny po godzinie 12.00.

Zaburzenia snu należą do najczęstszych problemów zdrowotnych współczesnego społeczeństwa[ główny problem to przewlekły niedobór snu].
Mam nadzieję iż tych kilka informacji pozwoli Państwu uniknąć zaburzeń snu i związanych z tym problemów zdrowotnych.

Choroby cywilizacyjne - BEZSENNOŚĆ (CZ.I)

Bezsenność (wg WHO) jest to stan niewystarczającej ilości i/lub jakości snu, utrzymujący się przez znaczny czas. Objawy bezsenności występują u 30-50% dorosłych. Znaczenie snu dla dobrego stanu zdrowia jest ogromne (o fizjologii snu pisałam w Biuletynie Parafialnym nr 4(51) kwiecień2017). Zegar biologiczny genetycznie determinuje nasz okołodobowy rytm zasypiania. Typ wieczorny (sowy) będzie łatwiej zasypiał ok 1.00-2.00 i spał do 8.00 -9.00. Typ poranny (skowronek) będzie spał od 22.00-23.00 a od 5.00-6.00 będzie aktywny. Najsilniejszym synchronizatorem zegara biologicznego jest światło. naczyniowego.

Na rozpoznanie bezsenności wskazują następujące objawy:

• trudności w zasypianiu i utrzymaniu snu,
• zbyt wczesne budzenie się,
• sen złej jakości, który nie daje wypoczynku.

Zaburzenia snu dzieli się na:

• pierwotne - występują samoistnie,
• wtórne - towarzyszą innym chorobom.

Bezsenność ze względu na czas trwania objawów dzieli się na:

• bezsenność przygodną - trwa do kilku dni,
• bezsenność krótkotrwałą - trwa do 4 tygodni, najczęściej wywoływana jest przez stres, choroby somatyczne, ból, zmianę trybu życia,
• bezsenność przewlekła - trwa dłużej niż miesiąc, związana jest z chorobami psychicznymi, somatycznymi, uzależnieniami.

Patogeneza bezsenności:

• czynniki predysponujące do bezsenności - płeć żeńska, starszy wiek, osobowość perfekcjonisty, choroby somatyczne i psychiczne, nieregularny rytm snu i czuwania, występowanie bezsenności w rodzinie,
• czynniki wyzwalające bezsenność - hałas w nocy, potrzeba wychodzenia do toalety w nocy, stres, dolegliwości bólowe,
• czynniki utrwalające bezsenność - lęk przed bezsennością, zbyt długie leżenie w łóżku w oczekiwaniu na sen, lęk przed konsekwencjami bezsenności, drzemki w ciągu dnia, nadużywanie leków nasennych.

Konsekwencje bezsenności to nie tylko zmęczenie następnego dnia ale wzrost ryzyka zachorowania na cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, chorobę wieńcową, otyłość, depresję, zaburzenia lękowe, to osłabienie odporności immunologicznej, spowolnienie czasu reakcji.

POLSKIE ZIOŁA - PODBIAŁ POSPOLITY

Tussilago farfara L.
Podbiał ( jedna z ludowych nazw to końskie kopyto czy ośla stopa) jest rośliną o małych wymaganiach glebowych. Rośnie na łąkach ,polanach, przy drogach.Liście podbiału są jadalne , mogą służyć jako dodatek do sałatek, wykorzystujemy je także w celach ziołoleczniczych.

WŁASCIWOŚCI PODBIAŁU:

1.działa

• wykrztuśnie,
• ściągająco,
• antybakteryjnie
• przeciwzapalnie
• powlekająco błonę śluzową jamy ustnej.

2.pielęgnuje i oczyszcza cerę tłustą

Właściwości lecznicze związane są z zawartością takich związków jak, śluz ( działanie powlekające błony śluzowe), flawonoidy( rozrzedzenie wydzieliny) , garbniki( działanie ściągające i przeciwbakteryjne), sole mineralne, olejek eteryczny.

SYROP PRZECIWKASZLOWY Z PODBIAŁEM

1/2 szklanki świeżego lub suszonego podbiału
1/2 szklanki świeżego lub suszonego tymianku
2 cytryny
2 mandarynki
kilkucentymetrowy kawałek imbiru
1 szklanka płynnego miodu
1 łyżka 40% alkoholu

Świeże zioła należy zmiażdżyć w moździerzu i skropić alkoholem(puszczą sok). Cytrynę i imbir kroimy w plasterki, z mandarynek wyciskamy sok. Miód mieszamy z sokiem z mandarynek, dodajemy zioła i imbir. W słoiku układamy warstwami plastry cytryny i wlewamy przygotowany roztwór. Na kilka dni odstawiamy syrop w ciepłym zacienionym miejscu, codziennie lekko poruszamy słoikiem. Po tym czasie przekładamy całość do garnka i lekko podgrzewamy. Następnie przelewamy syrop przez sitko.
Syrop z podbiału profilaktycznie stosujemy po 1 łyżeczce dziennie, w czasie przeziębienia 2-3 razy dziennie.